Theo Tổ chức y tế Thế giới (WHO), thuốc lá điện tử là sản phẩm có hệ thống phân phối điện tử (e-cigarette) dạng thiết bị hay tách riêng các bộ phận, được thiết kế để tạo ra các hạt khí dung (sol khí) mà người dùng hít vào, được vận hành bằng cách làm nóng dung dịch các chất chứa nicotine hoặc không chứa nicotine, chất tạo hương vị, thường hòa tan thành propylene glycol và/hoặc glycerine, không chứa thành phần thuốc lá.
Có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử và gần 20.000 loại hương vị khác nhau.
Còn thuốc lá nung nóng là các sản phẩm tạo ra các sol khí có chứa nicotine và hóa chất độc hại khi thuốc lá được làm nóng hoặc khi một thiết bị có chứa thuốc lá được kích hoạt. Những sol khí này được người dùng hít vào trong quá trình hút hoặc hít thuốc lá nung nóng bằng việc sử dụng một thiết bị. Chúng chứa chất gây nghiện cao nicotine cũng như các chất phụ gia không thuốc lá, và thường có hương vị.
BS.CK2 Hồ Quốc Khải, Phó trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết cả thuốc lá điện tử (e-cigarettes, Vape) và thuốc lá nung nóng (Heated Tobacco Products – HTP) đều tạo ra hơi nước chứa nicotine để người hút hít vào.
Tuy nhiên, cách thức hoạt động của chúng có một số khác biệt. Thuốc lá điện tử sử dụng dung dịch lỏng chứa nicotine và các hương liệu khác, dung dịch này được làm nóng bằng một cuộn dây điện trở, tạo ra hơi nước.
Thuốc lá nung nóng sử dụng thuốc lá thật, nhưng thay vì đốt cháy, nó được nung nóng ở nhiệt độ thấp hơn để tạo ra hơi nước chứa nicotine. Cả hai loại đều cung cấp nicotine cho người dùng mà không tạo ra khói và tro như thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, chúng vẫn gây hại cho sức khỏe nên cần tránh sử dụng.
Nhận diện một người đang hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng khó hơn người hút thuốc lá truyền thống, đặc biệt là khi người hút muốn che giấu. Tuy nhiên, chúng ta có thể quan sát thấy một số dấu hiệu sau:
Người hút thường cầm một thiết bị nhỏ gọn, có hình dạng như bút, USB, hộp vuông, hình điếu thuốc hoặc một hình dạng bắt mắt khác, đưa lên miệng để hút hơi.
Họ hít vào và thở ra một luồng hơi có thể nhìn thấy, thường tạo thành đám mây hơi lớn tan biến nhanh hơn khói thuốc lá truyền thống, mùi tỏa ra từ miệng thường là hương vị trái cây, bạc hà, hoặc hương liệu ngọt. Người hút thường để lại mùi ngọt hoặc mùi hương nhẹ trên quần áo, tóc và tay.
Nên thường xuyên kiểm tra dụng cụ học tập của trẻ để sớm phát hiện thuốc lá điện tử, thuốc lá đun nóng
BS Hồ Quốc Khải khuyên, trong môi trường học đường, học sinh thường giấu thiết bị trong túi áo, hộp bút, hoặc trong các ngăn bàn. Nếu thấy học sinh thường xuyên ra ngoài trong thời gian ngắn hoặc có hành vi che giấu hơi thở, hãy chú ý quan sát thêm.
Phụ huynh nên thường xuyên kiểm tra dụng cụ học tập, cặp học sinh, giúp con em soạn cặp đi học để sớm phát hiện hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng mà can thiệp kịp thời.