Bạn trẻ hút thuốc lá điện tử – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Còn thực tế thì mua thuốc lá điện tử không khó. Trong bối cảnh đó, trẻ dùng thuốc lá điện tử ngày càng nhiều, số ca nhập viện cũng tăng vọt.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tại phiên họp Quốc hội giả định của các “đại biểu trẻ em” hôm 29-9, số người gặp rắc rối sức khỏe như bị hoảng loạn, ảo giác sau khi dùng thuốc lá điện tử là hàng ngàn ca, đa phần là các bạn trẻ.
Tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) sáu tháng đầu năm 2024 có 100 ca ngộ độc thuốc lá điện tử, trong khi hai năm 2022 – 2023 có 130 người vào viện vì lý do này. Người dùng thuốc lá điện tử đang gia tăng chóng mặt, nhất là thanh thiếu niên: năm 2020 đã tăng 18 lần so với 2015 và gần đây vẫn đang tiếp tục tăng, dẫn đến số vụ ngộ độc cũng tăng theo.
Với công tác quản lý, giữa các bộ vẫn chưa thống nhất về quan điểm. Việt Nam không cho phép nhập khẩu chính ngạch thuốc lá điện tử nhưng cũng chưa có quy định cấm. Pháp luật về quản lý thuốc lá thế hệ mới vẫn là khoảng trống. Còn người có nhu cầu, nhất là học sinh có thể dễ dàng mua trên mạng.
Có người nói cứ nên để như hiện nay, tức là không cho mà cũng không cấm. Kiểu như “lơ đi” như vậy còn có thể kiểm soát được chứ nếu cho “thí điểm” như một số bộ ngành đề nghị thì sau này sẽ khó cấm. Họ nói kinh nghiệm các nước từng cho thí điểm cũng cho thấy khi hết thí điểm, người dùng gia tăng, cấm sẽ khó khăn hơn.
Nhưng cũng có một thực tế là lúc này trong khi chờ hoàn thiện pháp luật về thuốc lá điện tử, cuộc “khai phá” thị trường của thuốc lá điện tử vẫn mạnh mẽ, âm thầm và… có hiệu quả. Giới trẻ tìm đến TLĐT ngày càng tăng, kéo theo số ca gặp rắc rối về sức khỏe tăng theo và chưa có điểm dừng.
Vì thế, không có gì lạ khi con số khảo sát công bố tại phiên họp Quốc hội giả định cho thấy một tỉ lệ lớn các cháu đề nghị cấm thuốc lá điện tử. Theo Bệnh viện Bạch Mai, có 16 mẫu/120 mẫu thuốc lá điện tử bệnh nhân ngộ độc sử dụng có dương tính với ma túy.
Đặc điểm của thuốc lá điện tử là có nhiều màu sắc, mùi vị để pha trộn, hấp dẫn giới trẻ và cả phụ nữ như một xu hướng mới, khiến người dùng nghĩ rằng như vậy là sang chảnh, hấp dẫn và thu hút họ hơn, và từ đó thêm người dùng mới.
Và “cảnh báo nguy hiểm” không chỉ cho cá nhân, mà là cả thế hệ đã được đưa ra. Bác sĩ của Bệnh viện Bạch Mai, nơi tiếp nhận nhiều người ngộ độc thuốc lá điện tử, cho rằng sản phẩm này có thể mở đầu xu hướng lạm dụng, nghiện, phơi nhiễm hóa chất tổng hợp, và lo ngại hơn nữa là tác động đến giới trẻ.
Thực trạng khoảng trống pháp luật cũng là cơ hội để thuốc lá điện tử có thêm khách hàng mới và là điều nguy hiểm.
Chúng ta từng phải “trả giá” về y tế công cộng khi nhẹ tay với công nghiệp thuốc lá điếu, rượu bia do những khoản thuế khổng lồ đem lại.
Sau này phải khắc phục tác hại của thuốc lá điếu và nạn lạm dụng rượu bia bằng các biện pháp mạnh, nhưng hiệu quả thì còn chưa thật rõ. Đó là bài học lớn cho công tác quản lý thuốc lá điện tử. Do vậy, nếu có “cân nhắc” về quản lý thuốc lá điện tử, hãy lắng nghe tiếng nói của giới trẻ, các em đã lên tiếng.
