Mạch máu quyết định tuổi thọ, sắc đẹp, trí nhớ… Máu ‘bẩn’ khiến cơ thể sinh đủ thứ bệnh nguy hiểm như huyết áp, đái tháo đường, tim mạch và ung thư… Cách đơn giản giữ cho mạch máu luôn trẻ, khỏe và sạch ra sao?
Lối sống gây “mạch máu ma”
Các bác sĩ cho biết lối sống là nguyên nhân của bệnh tật và sự suy giảm tuổi thọ.
Bác sĩ Đinh Minh Trí, Đại học Y dược TP.HCM, cho biết máu là một yếu tố quan trọng đối với sức khỏe toàn diện, đóng vai trò quyết định trong nhiều chức năng cơ thể.
Máu xấu hay máu độc thường được sử dụng trong đối thoại dân gian để chỉ các vấn đề liên quan đến máu như thiếu máu, mỡ máu hay rối loạn tuần hoàn máu… Trong trường hợp này, người có máu độc trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến chất lượng máu, gây cản trở cho quá trình lưu thông máu, tạo ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe.
PGS Nguyễn Anh Tuấn – phó viện trưởng Viện phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – cảnh báo nhiều yếu tố sinh hoạt hằng ngày như: chế độ ăn uống, đặc biệt là người ăn nhiều chất béo bão hòa từ động vật, nhiều đường, ít ăn rau xanh; uống nhiều rượu bia, chất kích thích, hút thuốc lá, thường xuyên không tập thể dục khiến máu bị nhiễm bệnh, gây ra các bệnh lý như máu nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch, tắc mạch, nhiễm trùng, thiếu máu…
Chỉ tính riêng mỡ máu kéo dài sẽ tạo thành mảng xơ vữa động mạch, làm tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu trong cơ thể. Nếu tắc mạch não gây nhồi máu não, tắc mạch ở tim gây nhồi máu cơ tim, tắc mạch chi là tắc mạch tay chân.
Ngoài ra, mỡ máu cao có thể dẫn tới các bệnh lý: cao huyết áp, viêm tụy, đái tháo đường type 2…
Khi mao mạch trong cơ thể bị suy giảm
Ngoài chất lượng máu thì tổng chiều dài của các mao mạch trong cơ thể để vận chuyển máu lên đến 100.000km. Các mao mạch có vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động sống của con người, giúp con người khỏe mạnh.
Các mao mạch khỏe mạnh có thể suy giảm mạnh ở tuổi 40 trở đi, và đến tuổi 60 thì khoảng 40% mao mạch trong cơ thể bị suy giảm. Cùng với sự gia tăng của tuổi tác, các mao mạch suy giảm hoặc vỡ ra trở thành các mạch máu “xấu”.
Sự suy giảm các mao mạch được các nhà khoa học ví như những con tàu ma của hệ thống tuần hoàn máu, ở đó chỉ tồn tại những mao mạch trống rỗng mà không có sự lưu thông máu.
Các “mạch máu ma” hay được gọi là mạch máu xấu là nguyên nhân gây ra một loạt các căn bệnh liên quan.
Chúng được xem là kẻ thù cướp đi sắc đẹp, trí nhớ và tuổi thọ của con người.
Một số nguyên nhân phổ biến gây máu “xấu” là:
Hoạt động tuần hoàn suy giảm. Bệnh mạn tính. Máu “xấu” có thể gây nhiều hậu quả tiêu cực bao gồm việc gây sớm tóc bạc, khả năng mang thai giảm sút, xuất hiện mụn liên tục, mệt mỏi không lý do, thiếu năng lượng và khả năng tập trung giảm, thậm chí buồn nôn, chóng mặt.
Da khô và nứt nẻ. Chói lọi mất màu da và gương mặt trở nên mệt mỏi. Thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Tăng cân không rõ nguyên nhân, nhiều vấn đề sức khỏe khác như béo phì, đau nhức khớp và rối loạn metabolic.
Chứng đau đầu và căng thẳng: Các vấn đề về máu xấu có thể gây ra đau đầu, căng thẳng và khó chịu trong đầu.
Thay đổi tâm trạng: Máu độc có thể tác động đến tâm trạng, gây ra các vấn đề như lo lắng, căng thẳng và thậm chí là trầm cảm.
Nguy cơ tim mạch tăng cao.
Bí quyết quét sạch “rác thải” trong máu
“Mạch máu có thể gọi là “ống sinh mệnh” có thể quyết định tuổi thọ của con người. Nếu mạch máu nhiễm bẩn, không chỉ làm cho các cơ quan không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mà còn gây ra tắc nghẽn mạch máu, các bệnh về tim mạch… và khiến các cơ quan bị nhiễm độc. Do đó, làm sạch mạch máu là điều vô cùng quan trọng”- bác sĩ Trí nhấn mạnh.
Tránh ba thứ cao: Tránh huyết áp cao, đường huyết cao, mỡ máu cao… Cả ba việc này đều là do chế độ ăn uống sai lầm, ăn quá nhiều, ăn nhiều đồ ngọt, ăn quá nhiều dầu mỡ gây nên. Vậy nên điều đầu tiên cần làm là phải điều chỉnh lại chế độ ăn uống lành mạnh nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên cám, hạn chế thịt, hạn chế đồ ngọt, hạn chế đồ ăn chiên xào…
Làm việc và nghỉ ngơi không điều độ là “kẻ thù” của mạch máu. Nó sẽ dẫn đến mất cân bằng nồng độ hormone. Thức khuya cũng sẽ khiến cơ thể tiết ra epinephrine và norepinephrine dư thừa làm máu chảy chậm lại, tăng độ nhớt của máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch vành. Vì vậy nên đi ngủ trước 23h hằng ngày và đảm bảo ngủ đủ 7 tiếng mỗi ngày.
Thức khuya quá 11h gây ra rối loạn trong hoạt động phục hồi, đào thải độc tố của cơ thể, lượng độc tố này tồn đọng trong mạch máu và làm nhiễm bẩn mạch máu. Người thức đêm thường có thói quen ăn đêm, rất có hại cho mạch máu.
Không những vậy, thức đêm muộn còn gây co mạch, tăng độ nhớt của mạch máu, khiến máu lưu thông không tốt.
Từ bỏ thói quen uống rượu, bia: Cồn có thể kích thích co mạch, gây tích tụ “rác” và lipid trên thành mạch máu, gây xơ cứng động mạch. Nó cũng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa mạch máu, thúc đẩy sự hình thành mảng bám và tăng khả năng hình thành huyết khối. Ăn ít muối và đường. Ăn ít đồ chiên rán.
Những con số cảnh báo
Theo thống kê về Gánh nặng bệnh tật toàn cầu, mỡ máu cao được xác định là một trong các yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh mạn tính không lây.
Tại Việt Nam, cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người bị cholesterol cao (chiếm tỉ lệ 30%). Riêng khu vực thành thị, tỉ lệ người từ 25-74 tuổi có chỉ số cholesterol cao lên tới 44,3%.
Đây là kết quả điều ra theo mẫu dịch tễ học, còn số lượng thực tế người bị mỡ máu cao có thể còn lớn hơn nhiều. 71% người bệnh không biết mình mắc bệnh cho đến khi đi khám tổng quát, đa số không lường được biến chứng tai hại của bệnh.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỡ máu có liên quan đến 48% trường hợp tai biến mạch máu não, 56% ca thiếu máu cơ tim trên toàn thế giới. Tại Việt Nam có 200.000 người Việt đột quỵ mỗi năm do rối loạn mỡ máu.