ThS Hoàng Khánh Toàn – nguyên chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 – cho biết trong mươi năm gần đây, muộn con trở thành một vấn đề khá thời sự đối với nhiều cặp vợ chồng.
Không chủ quan tinh dịch dị thường
Tại sao khó có con? Theo ThS Khánh Toàn, nguyên nhân do nam giới phần nhiều mắc chứng tinh dịch dị thường, nghĩa là số lượng tinh trùng suy giảm, chất lượng tinh trùng không đảm bảo ví như tỉ lệ hoạt động thấp, sức vận động suy giảm, số dị dạng vượt quá mức cho phép, thời gian tinh dịch hóa lỏng không bình thường, thậm chí không có tinh trùng hoặc hầu hết tinh trùng bị chết yểu.
Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn, tỉ lệ khoảng 7,7%. Trong đó, các cặp vợ chồng ở độ tuổi dưới 30 chiếm tỉ lệ 50%. Tỉ lệ vô sinh do nam giới chiếm 40%, do nữ giới chiếm 40%, 10% do cả hai vợ chồng và 10% không rõ nguyên nhân.
Theo nghiên cứu của GS Trần Quán Anh – Bệnh viện Việt Đức, trong những cặp vợ chồng vô sinh, nguyên nhân do nam giới chiếm xấp xỉ 50%. Còn theo nghiên cứu của GS Nguyễn Khắc Liêu – Bệnh viện Phụ sản trung ương, nguyên nhân vô sinh trực tiếp do người chồng là 66,67%.
Theo một báo cáo điều tra tại Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM), khoảng 77% nam giới đến khám có bất thường ít nhất 1 chỉ số về tinh trùng.
Rối loạn chức năng tinh trùng nói chung, bao gồm các bất thường về số lượng tinh trùng, độ khỏe mạnh và hình dạng tinh trùng là nguyên nhân chủ yếu của vô sinh do nam giới, chiếm trên 90% vô sinh nam.
Lưu ý khi giới trẻ suy giảm tinh trùng
GS Đỗ Trọng Hiếu, chuyên gia về sức khỏe tình dục nam giới, cho biết trên thế giới người có tinh trùng nhiều nhất là 250 triệu con/mml. Tỉ lệ tinh trùng lưu giữ được từ những năm 1930 của các nước Bắc Âu cho thấy là 100 – 120 triệu con/mml và hiện nay là 60 – 80 triệu con/mml.
Ở Việt Nam, cách đây khoảng 20 năm số lượng trung bình là 60 triệu con/mml. Hiện nay không kể những người có sự bất thường, chỉ tính riêng những thanh niên dưới 30 tuổi đến kiểm tra trước khi lấy vợ cũng chỉ có 50 triệu con/mml, số người có 60 triệu con rất hiếm.
Và dưới 20 triệu con thì khó có thể có thai bằng phương pháp tự nhiên.
Theo GS Đỗ Trọng Hiếu, để biết chất lượng con giống, tránh vô sinh nam giới nên đi khám sức khỏe nam khoa định kỳ.
Tinh dịch đồ không chỉ đánh giá tinh trùng mà còn là phương pháp đánh giá cả hệ thống sinh sản. Không chỉ dựa vào tinh dịch đồ đơn thuần để đánh giá vô sinh nam hay không. Nên làm tinh dịch đồ nhiều lần vì chỉ số của nó dao động rất mạnh, có khoảng trùng lặp vô sinh và hữu sinh.
Số tối đa về mật độ, độ di động, tỉ lệ sống của tinh trùng ít được nghiên cứu. Các thông số đã và đang nghiên cứu chỉ khu trú ở phần tối thiểu có ảnh hưởng tới hiếm muộn mà thôi.
Bệnh nhân không có tinh trùng, tinh trùng yếu có rất nhiều nguyên nhân gây nên, có những nguyên nhân có thể chữa được.
Vì vậy, tìm ra nguyên nhân của bệnh là rất quan trọng cho việc điều trị nội khoa, phẫu thuật… hay tiến hành hỗ trợ sinh sản hoặc xin tinh trùng, tránh tốn kém về tiền và thời gian không cần thiết cho bệnh nhân.
Cần giảm căng thẳng trong công việc
Nam giới muốn bảo vệ “con giống” để giúp cơ thể khỏe mạnh đồng thời giảm nguy cơ bị hiếm muộn cần không sử dụng các chất gây nghiện, hạn chế sử dụng sản phẩm đóng hộp, đóng chai, giảm căng thẳng trong công việc. Đặc biệt, quan tâm tới chế độ thể dục để giảm khối lượng mô mỡ…
Tinh dịch dị thường ăn gì cho khỏe?
Y học cổ truyền có phương pháp dùng đồ ăn thức uống mang tính ôn ấm có tác dụng bổ thận sinh tinh rất hiệu quả. Cần biết các món ăn tốt cho người tinh dịch dị thường.
ThS Hoàng Khánh Toàn cho biết trong y học cổ truyền, căn bệnh này được gọi là chứng nam tử tinh thiểu, nam tử tinh hàn hoặc tinh thanh bất dục. Nguyên nhân của chứng bệnh này rất phức tạp, nhưng theo cổ nhân phần nhiều là do tạng thận hư tổn.
Theo y thư cổ Nội kinh thì thận tinh, thận khí và tinh dịch có mối quan hệ hết sức mật thiết. Bởi vậy, các chứng tinh hàn, tinh thiểu, tinh loãng (tinh thanh) đa phần là do thận tinh, thận khí suy giảm gây nên.
Khi mắc chứng bệnh này, ngoài việc dùng thuốc, tập luyện, châm cứu xoa bóp… cổ nhân còn khuyên người bệnh nên trọng dụng những đồ ăn thức uống mang tính ôn ấm có tác dụng bổ thận sinh tinh như:
1. Nước cơm: còn gọi là mễ du, mễ thang… là thứ nước cơm sánh đặc nổi lên trên mặt nồi cơm hoặc nồi cháo, có tác dụng tư âm, trường lực, bổ ngũ tạng, sinh tinh. Nam giới mắc chứng tinh loãng nên uống nước cơm thường xuyên hòa thêm một chút ít muối.
2. Trứng chim sẻ hoặc chim cút: Cổ nhân cho rằng ăn hai loại trứng này có tác dụng bổ thận dương, ích tinh huyết, điều hòa hai mạch xung và nhâm, là thức ăn rất tốt cho cả hai vợ chồng bị muộn con.
Thịt chim sẻ vị ngọt, tính ấm, có công dụng tráng dương khí, ích tinh huyết, làm ấm tạng thận. Những người bị liệt dương, lãnh tinh, suy giảm số lượng tinh trùng nên ăn thịt chim sẻ.
3. Thận dê: còn gọi là dương thận, vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ thận khí, ích tinh tủy, rất có lợi cho nam giới tinh dịch lạnh và loãng.
4. Hải sâm: Tính ấm, vị mặn, có công dụng bổ thận ích tinh, nam giới mắc chứng tinh thiểu, tinh lãnh, tinh loãng ăn đều tốt. Hải sâm có công năng bổ thận ích tinh, làm mạnh dương khí, trị được chứng liệt dương.
5. Kỷ tử: Tính bình, vị ngọt, có công dụng tăng tinh ích tủy, bổ tinh tráng dương, ích thận minh mục. Kỷ tử bổ tinh khí, có khả năng sinh tinh ích khí, phần âm đã đủ thì tinh huyết cũng dồi dào.
6. Củ mài: còn gọi là hoài sơn hay sơn dược, vị ngọt, tính bình, có công dụng kiện tì bổ phế, cố thận ích tinh.
Hoài sơn có khả năng kiện tì bổ hư, ích tinh, làm vững thận, trị được các chứng hư tổn. Những người thận hư tinh thiếu ăn hoài sơn càng nhiều, càng lâu thì càng tốt.
7. Các thực phẩm khác cũng rất có ích cho việc bổ thận sinh tinh như hạt dẻ, ngân nhĩ, tổ yến, sữa ong chúa, cao da lừa, đông trùng hạ thảo, tắc kè, nhung hươu…