Lạc nội mạc tử cung thường xảy ra ở vùng cơ quan sinh sản, gây tổn thương vòi trứng và ống dẫn trứng, dẫn đến nguy cơ vô sinh ở phụ nữ – Ảnh: bassadvancedurgentcare.com
Đau bụng kinh kéo dài do lạc nội mạc tử cung
Hơn 5 năm nay, cứ mỗi lần đến kỳ “đèn đỏ” là nỗi ám ảnh đối với chị P.N. (23 tuổi, TP.HCM). Chị N. thường xuyên phải chịu cơn đau bụng quằn quại kéo dài 1 – 2 ngày đầu khiến da xanh tái, nhợt nhạt, phải chườm bụng, gác lại công việc.
Mới đây, do đau không chịu nổi, chị N. phải đến bệnh viện thăm khám và được chẩn đoán mắc lạc nội mạc tử cung.
Bác sĩ Lê Võ Minh Hương, Bệnh viện Từ Dũ, cho biết lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phụ khoa xảy ra khi mô nội mạc tử cung phát triển ở những vị trí bất thường bên ngoài lòng tử cung như ở cơ tử cung, vòi trứng, buồng trứng, trực tràng…
Nội mạc tử cung bình thường là lớp tế bào lót trong lòng tử cung. Chúng chịu sự chi phối của nội tiết tố nữ là estrogen và progesterone.
Dưới sự tác động của các nội tiết này, sẽ xảy ra hiện tượng tăng sinh và bong tróc những tế bào nội mạc tử cung và gây ra hành kinh mỗi tháng ở người phụ nữ.
Những mô nội mạc tử cung lạc chỗ cũng chịu sự chi phối của nội tiết tố nữ tương tự như nội mạc tử cung ở vị trí bình thường. Hiện tượng này gây nên các tổn thương viêm, xơ hóa, tạo sẹo hoặc tích tụ dịch tạo thành các u nang.
Theo bác sĩ Hương, đôi khi lạc nội mạc tử cung tiến triển âm thầm không có triệu chứng cho đến khi nó ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan vùng chậu như cơ quan sinh dục, ruột hay bàng quang.
Các triệu chứng có thể gặp ở phụ nữ có lạc nội mạc tử cung bao gồm: đau bụng hoặc đau lưng theo chu kỳ kinh, đau khi đi tiêu hoặc tiểu hoặc khi quan hệ tình dục, đau vùng chậu mạn tính.
Ngoài ra, người bệnh còn ra máu kinh nhiều hoặc hành kinh bất thường, có máu lẫn trong phân hoặc nước tiểu, tiêu chảy hoặc táo bón…
Nguyên nhân gây nên lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được biết chính xác. Một số chuyên gia cho rằng khi máu kinh chứa các tế bào nội mạc tử cung trào ngược từ lòng tử cung qua ống dẫn trứng vào khoang phúc mạc chậu sẽ tạo cơ hội cho các tế bào này cấy vào và phát triển ở các vị trí lạc chỗ.
Nếu gia đình có người mắc lạc nội mạc tử cung, khả năng di truyền sẽ cao và có xu hướng nặng dần qua các thế hệ.
Bác sĩ Hương chia sẻ thêm, đau do lạc nội mạc tử cung có thể rất nặng và ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Một số người bệnh rơi vào trạng thái lo âu hoặc trầm cảm bởi vì bệnh lý tồn tại kéo dài. Điều trị bằng thuốc có thể giúp giảm đau và chăm sóc về sức khỏe tâm thần là rất cần thiết.
Lạc nội mạc tử cung có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng và các ung thư tuyến dạng nội mạc tử cung.
Đồng thời đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên vô sinh, hiếm muộn ở người phụ nữ. Ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trong độ tuổi 30 và 40, gần 2/5 người có lạc nội mạc tử cung không thể có thai tự nhiên.
Làm gì khi mắc lạc nội mạc tử cung?
Bác sĩ Hương cho biết hiện chưa có biện pháp chữa khỏi hoàn toàn lạc nội mạc tử cung. Mục tiêu của việc điều trị là giải quyết các triệu chứng và các vấn đề sức khỏe gây ra bởi lạc nội mạc tử cung như đau, vô sinh, khối u…
Người bệnh có thể sử dụng các thuốc giảm đau tạm thời trong chu kỳ kinh hoặc liệu pháp hormone để giảm lượng estrogen được tạo ra bởi cơ thể.
Đôi khi phẫu thuật cũng được chỉ định cho những trường hợp hiếm muộn để chẩn đoán hoặc sửa chữa ống dẫn trứng. Với những trường hợp nặng, người bệnh có thể cần phẫu thuật cắt bỏ tử cung hoặc buồng trứng.
Theo bác sĩ Hương, khi bắt đầu phát hiện lạc nội mạc tử cung, phụ nữ nên lên kế hoạch mang thai sớm nhằm tránh tình trạng bệnh diễn tiến lâu ngày dẫn đến khó có thai.
Nếu người bệnh đã được xác định tình trạng vô sinh, các biện pháp hỗ trợ sinh sản nên được áp dụng để tăng khả năng mang thai.
Thay đổi lối sống có thể giúp ích cho người bệnh lạc nội mạc tử cung
Một số chuyên gia cho rằng hấp thu lượng mỡ động vật cao khiến cơ thể tăng tổng hợp một chất gọi là prostaglandins, một chất trung gian dẫn đến tăng sản xuất estrogen.
Người bệnh lạc nội mạc tử cung được khuyến cáo ăn chế độ nhiều rau củ quả và trái cây. Nghiên cứu cũng cho thấy thực phẩm giàu acid béo omega 3, như cá hồi và các loại hạt, cũng có ích cho người bệnh.
Những phụ nữ tập thể dục cũng có thể có ít estrogen hơn và có lượng kinh nguyệt ít hơn, điều này có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh lạc nội mạc tử cung theo thời gian.
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng càng dành nhiều thời gian cho các bài tập cường độ cao như chạy bộ hoặc đi xe đạp, càng ít có khả năng bị lạc nội mạc tử cung.
Tập thể dục giúp giảm căng thẳng và giải phóng các chất hóa học trong não, trong đó có endorphin, có thể giúp bạn giảm đau. Thậm chí chỉ một vài phút hoạt động thể chất, thở mạnh hoặc đổ mồ hôi, cũng có thể tạo ra hiệu ứng này.
Người mẹ U50 sinh con sau 18 năm hiếm muộn
