Bệnh nhân uống methadone tại Trung tâm Tham vấn và hỗ trợ cộng đồng, HIV/AIDS quận 8, TP.HCM – Ảnh: THU HIẾN
Ngày 24-9, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết hiện nay số ca mắc HIV mới tại TP.HCM có nguồn gốc từ các tỉnh, thành khác đến đang gia tăng.
Theo bác sĩ Văn Hùng – trưởng khoa phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM – mỗi năm TP.HCM phát hiện khoảng 4.000 – 5.000 người nhiễm mới HIV.
Theo báo cáo ghi nhận từ năm 2021 đến 2024, số người nhiễm HIV từ các tỉnh thành khác đến TP đã vượt qua số người nhiễm có hộ khẩu tại TP và dự đoán sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.
Số người tử vong được ghi nhận ổn định, khoảng 200 – 300 trường hợp mỗi năm.
Qua giám sát trọng điểm hàng năm, tỉ lệ lây nhiễm HIV trên nhóm nghiện chích ma túy được ghi nhận dưới 5% vào năm 2023, giảm hơn một nửa so với năm 2019.
Ngoài ra, tỉ lệ trên nhóm phụ nữ mại dâm tiếp tục theo chiều hướng giảm, ghi nhận khoảng 2-3% và ghi nhận ở mức cao (12,3%) trên nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) vào năm 2022.
Quan hệ tình dục vẫn là đường lây truyền HIV được ghi nhận chủ yếu với nhóm tuổi từ 23 – 39 tuổi, trong đó nam giới chiếm hơn 90%.
Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu – phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM – cho biết TP đang trong giai đoạn kiểm soát dịch HIV, phấn đấu đạt mục tiêu 95-95-95 (95% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm HIV của mình; 95% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV và 95% người điều trị bằng thuốc ARV đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế) vào năm 2025 và kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.
Sở Y tế kỳ vọng thông qua sự hỗ trợ kỹ thuật bền vững của khu vực tư nhân trong phòng, chống HIV/AIDS sẽ tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận với dịch vụ dự phòng bao gồm điều trị trước phơi nhiễm PrEP, tự xét nghiệm HIV cũng như các dịch vụ tư vấn y tế chất lượng cao cho các nhóm nguy cơ.
Điều này nhằm mục tiêu không chỉ làm giảm sự lây nhiễm HIV mà còn giúp duy trì hệ thống y tế bền vững, trong đó có sự đóng góp tích cực của khu vực y tế tư nhân vào công tác phòng, chống HIV/AIDS.
Vì sao nhiễm HIV gia tăng nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam?
TS.BS Nguyễn Đức Bằng – trưởng khoa lao, điều trị HIV Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) – cho biết có nhiều nguyên nhân khiến tỉ lệ nhiễm HIV ở nhóm MSM chiếm tỉ lệ ngày càng lớn.
Nguyên nhân là do hành vi quan hệ tình dục trong nhóm khá phức tạp. Quan hệ tình dục qua đường hậu môn nguy cơ lây nhiễm HIV cao nhất do niêm mạc hậu môn mỏng, niêm mạc trực tràng có nhiều mao mạch, dễ bị tổn thương, chảy máu.
Mặt khác, một tỉ lệ nhất định có xu hướng quan hệ tình dục không an toàn, thường xuyên thay đổi bạn tình, tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục với cả nam và nữ.
Ngoài ra, người nhiễm có thể mắc kèm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như giang mai, sùi mào gà, lậu…
Những bệnh lý này góp phần gia tăng nguy cơ lây nhiễm HIV, trong khi nhiều người không có thói quen sử dụng bao cao su, điều này cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm HIV.
