TS Lê Quốc Hùng, trưởng khoa bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, chia sẻ thông tin mắc viêm não tự miễn NMDAR – Ảnh: THU HIẾN
Thông tin trên được đại diện Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cho biết ngày 2-7. Cụ thể, bệnh nhân nữ đầu tiên 24 tuổi, được bệnh viện tuyến dưới chuyển đến vào tháng 3-2023 với chẩn đoán viêm não. Bệnh nhân đã từng nằm tại Bệnh viện Tâm thần TP.HCM trước khi chuyển về bệnh viện tỉnh.
Bệnh nhân nhập viện với các biểu hiện tri giác lơ mơ, có tiền sử khối u quái buồng trứng, các bác sĩ đã nghĩ ngay đến viêm não tự miễn NMDAR, kết quả xét nghiệm đúng như dự đoán.
Không chỉ riêng trường hợp này, số lượng bệnh nhân viêm não tự miễn NMDAR nhập viện tại Bệnh viện Chợ Rẫy trong 18 tháng qua có 17 ca, đa phần mắc phải u quái ác buồng trứng.
TS.BS Lê Quốc Hùng – trưởng khoa bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy – cho biết 17 ca bệnh viện tiếp nhận có độ tuổi trung bình là 22, trong đó có 50% ca có u quái buồng trứng, 25% có u ở cả hai buồng trứng. Đây là loại bệnh mới được phát hiện.
Những bệnh nhân này nhập viện trong tình trạng nặng 82% đã hôn mê, co giật dẫn đến việc điều trị khó khăn và phức tạp. Hiện đã điều trị khỏi 9 ca, đang điều trị 4 ca và 4 ca tử vong.
Bệnh được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2007 tại Nhật Bản, đến nay thống kê thế giới ghi nhận hơn 1.500 ca bệnh mắc viêm não tự miễn NMDAR.
Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM từ năm 2015-2016 đã ghi nhận 9 ca. Cả 9 trường hợp này đều được chuyển đến từ Bệnh viện Tâm thần có rối loạn tâm thần nhẹ.
Bác sĩ Hùng cho biết bệnh do một loại vi rút tấn công các tế bào thần kinh hoặc các khối u phóng thích kháng thể NMDA, kháng thể này sẽ tấn công hệ thần kinh trung ương và làm tổn thương não bộ ở nhiều mức độ khác nhau.
Dù ca bệnh đầu tiên được ghi nhận từ năm 2007 nhưng đến nay thông tin về bệnh lý này vẫn chưa được thống kê đầy đủ, phác đồ điều trị vẫn còn rất mới.
Hiện nay, tại Việt Nam, một số bệnh viện đã đưa ra phác đồ điều trị riêng như: Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, Bệnh viện Chợ Rẫy. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, các bác sĩ sẽ lấy các khối u, cắt buồng trứng, cắt nguồn cơn tạo ra kháng thể…
Các bác sĩ đang thăm khám và điều trị cho nữ bệnh nhân mắc viêm não tự miễn NMDAR – Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Bác sĩ Phạm Thanh Việt – phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy – cho biết u quái buồng trứng tồn tại rất nhiều, nhưng viêm não tự miễn NMDAR do u ác tính buồng trứng gây ra là rất hiếm gặp. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, gần như bệnh nhân sẽ tử vong.
Viêm não tự miễn NMDAR thường gặp ở phụ nữ trẻ, đặc biệt ở người có u quái buồng trứng. Việc điều trị rất khó khăn phức tạp, chi phí cao nếu bệnh nhân đã rơi vào tình trạng nặng.
Do vậy, với những phụ nữ phát hiện u buồng trứng cần tầm soát kháng thể NMDA. Đồng thời cần chú ý phát hiện sớm căn bệnh này khi người thân có tình trạng thay đổi thói quen, tinh thần, giảm trí nhớ mà không rõ lý do hay có vận động bất thường không chủ ý, lên cơn co giật không rõ lý do.
Bệnh viện Chợ Rẫy sẽ báo cáo sớm đến Bộ Y tế để xây dựng phác đồ chẩn đoán và điều trị chuẩn quốc gia.
Viêm não tự miễn NMDAR thường có biểu hiện gì?
TS.BS Quốc Hùng cho biết thêm, bệnh viêm não tự miễn NMDAR thường gặp ở phụ nữ trẻ có u quái buồng trứng.
Bệnh nhân mắc bệnh sẽ có hành vi bất thường hay rối loạn nhận thức, rối loạn chức năng ngôn ngữ, co giật, rối loạn vận động, tri giác lơ mơ, lú lẫn, hôn mê, thở nhanh…
Quá trình điều trị lâu dài, phức tạp, cần phải có biện pháp can thiệp kỹ thuật cao như thở máy, lọc máu ngoài cơ thể, thay huyết tương, thuốc đắt tiền và cần phẫu thuật khối u nếu có để ngăn chặn nguồn tạo ra kháng thể NMDA.
