Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh – Ảnh: GIA HÂN
Chiều 7-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.
Kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư của công dân và kết quả giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội năm 2024; xem xét báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 9-2024.
Đề nghị xem xét trách nhiệm để xảy ra thiếu vắc xin tiêm chủng mở rộng
Liên quan đến kiến nghị của cử tri, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình đã nêu tình trạng thiếu thuốc, vắc xin và vật tư y tế vẫn xảy ra ở một số cơ sở y tế công lập do còn có vướng mắc về đấu thầu mua sắm.
Theo ông Bình, việc thiếu vắc xin đã diễn ra từ cuối năm 2022, đến tháng 9-2024 vẫn còn chưa được khắc phục triệt để. Từ đó dẫn đến việc nhiều trẻ em không được tiêm chủng đúng lịch, chưa tiêm đủ mũi, có nguy cơ nhiễm bệnh cao.
Ông Bình kiến nghị Bộ Y tế có giải pháp quyết liệt bảo đảm cung ứng đầy đủ, kịp thời vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Đánh giá về ảnh hưởng khi trẻ em chưa được tiêm chủng đúng lịch, chưa tiêm đủ mũi, nhất là với những vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ em ngay sau khi sinh ra và đưa ra các giải pháp khắc phục.
Xem xét trách nhiệm trong việc để xảy ra tình trạng thiếu vắc xin trong thời gian qua; đánh giá tình hình dịch sởi, bạch hầu, ho gà… và mối liên quan với tình trạng thiếu vắc xin ở các địa phương; dự báo diễn biến tình hình dịch bệnh trong thời gian tới.
Ông Dương Thanh Bình – Ảnh: GIA HÂN
Cần công khai đơn vị làm chưa tốt
Giải trình về nội dung này, thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho hay việc thiếu vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng diễn ra trên toàn thế giới, rất nhiều nước chứ không chỉ có ở Việt Nam. Bà Hương nêu ra nhiều nguyên nhân của việc thiếu vắc xin.
Về ý kiến cho rằng năm 2024, Bộ Y tế chậm ban hành kế hoạch về nhu cầu vắc xin, bà Liên Hương nói nhu cầu vắc xin là Bộ tổng hợp từ các địa phương, không phải Bộ tự ngồi tính toán.
Các địa phương phải tự rà soát số lượng trẻ tiêm trong năm, những trẻ chưa được tiêm từ năm trước, trẻ cần phải tiêm bù, tiêm vét và đề xuất lên Bộ Y tế.
“Chúng tôi có 3 văn bản đôn đốc, nhưng nhiều lần địa phương mới gửi lên. Thậm chí đến tháng 6, có những nơi gửi văn bản lên còn chưa được lãnh đạo UBND, lãnh đạo Sở ký.
Chúng tôi rút kinh nghiệm, năm 2025 yêu cầu đưa vào văn bản, địa phương nào không gửi đúng nhu cầu vắc xin thì chúng tôi cứ mua. Địa phương đó tự chịu trách nhiệm mua vắc xin để đảm bảo nhu cầu”, bà Hương nêu rõ.
Thứ trưởng Bộ Y tế thông tin thêm, sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết về số lượng kinh phí mua vắc xin năm 2024, Chính phủ đã ban hành nghị quyết vào tháng 9 để phân bổ.
“Về cơ bản, đáp ứng được hết năm và một số vắc xin đặt hàng, đang hoàn thiện các thủ tục để mua đáp ứng nhu cầu”, bà Liên Hương nói.
Bà đề nghị nghiên cứu kinh nghiệm của các nước, khi mua thuốc, vắc xin thường mua cho 2-3 năm chứ không bao giờ mua cho 1 năm.
Về thiếu thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế, bà Liên Hương cho hay có nhiều nguyên nhân. Trong đó, có nguyên nhân chủ quan khi một số cơ sở thiếu chủ động trong lập kế hoạch mua sắm, tâm lý e dè trong đấu thầu, mua sắm…
Bà nói thời gian qua Bộ đã rất khẩn trương, tập trung giải quyết, đảm bảo nguồn cung ứng thuốc, thiết bị, vật tư…
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương – Ảnh: GIA HÂN
Nêu ý kiến sau đó, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị quan tâm, có giải pháp tháo gỡ các nguyên nhân.
“Chúng ta không để kéo dài tình trạng thiếu vắc xin, thiếu thuốc, vật tư tiêu hao, thiết bị, bởi từ đó dẫn đến vấn đề giá, phát sinh tiêu cực…”, bà Thanh nêu.
Bà ví dụ từ thiếu dẫn đến bệnh trọng, bệnh yêu cầu điều trị sớm, mổ sớm có khi phải đặt lịch 6-7 tháng. Chắc chắn cơ hội để người bệnh chữa được bệnh, có cơ hội để sống rất khó khăn. Vì vậy, rất cần quyết liệt giúp ngành y tế chỉ đạo giải quyết.
Bà dẫn lại việc thứ trưởng Bộ Y tế nói nhiều cơ sở, địa phương thiếu quyết liệt, quyết tâm, e dè… Do vậy, cần có kiểm tra, đánh giá, gắn tránh nhiệm và cần thiết phải công khai các địa phương làm tốt, chưa tốt.
Cũng theo bà Thanh, có rất nhiều vấn đề xoay quanh vấn đề thiếu thuốc, vắc-xin, sinh phẩm, thiết bị, vật tư tiêu hao.
Như việc thiếu dẫn đến câu chuyện cùng một loại sinh phẩm nhưng giá ở địa phương khác, giá ra Hà Nội khác, thậm chí chênh nhau tới 5-7 lần. Đặc biệt, một số lĩnh vực rất nan giải.
Như bệnh nhân chạy thận nhân tạo, theo quy định máy 1 ngày chạy 3 ca, nhưng vì thiếu máy nên chạy 4 ca. Từ đó, nguy cơ lỗi kỹ thuật, chuyên môn xảy ra như vụ án ở Hòa Bình trước đây. Tình trạng không có máy, máy hỏng nhưng không mua được rất phổ biến.
“Chúng tôi thấy Bộ Y tế rất nỗ lực nhưng tình trạng này cải thiện không được nhiều. Nếu chỉ riêng Bộ Y tế thì không thể làm xuể được, phải có trách nhiệm của địa phương xắn tay vào làm.
Đề nghị Bộ Y tế cung cấp, công khai cho Chính phủ các địa phương làm thiếu trách nhiệm. Chúng tôi nghĩ sẽ chuyển biến, còn nếu cứ e dè, sợ, rất khó”, bà Thanh nói thêm.
Còn Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải chỉ rõ, thiếu trang thiết bị vật tư y tế là có, không đấu thầu được.
Bà chỉ rõ, không chỉ máy chạy thận mà thiếu từ bông, băng, gạc, kim tiêm, ống truyền. Bệnh nhân vào sẽ phải mua từ cơ sở quanh đấy hoặc cửa hàng cổng viện. Từ đó, bà đề nghị Bộ Y tế cho biết không đấu thầu được vướng mắc ở đâu.
